خشم اروپا از موفقیت دیپلماتیک ایران | آه و ناله تروئیکا در واکنش به اقتدار تهران در سازمان شانگهای

به گزارش جام جم آنلاین، از یکسو سه کشور غربی به بهانه سقوط هواپیمای اوکراینی، شکایتی بین‌المللی علیه ایران طرح کرده‌اند، از سوی دسگر تروئیکای اروپایی ایران را به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ متهم کرده و از سوی دیگر انگلیس تحریم‌های تازه‌ای علیه ایران وضع کرده است.

به‌نظر می‌رسد همه این هجمه‌ها، واکنشی است نسبت به موفقیت ایران در بهبود روابط منطقه‌ای و عضویت در سازمان شانگهای که اقتدار دیپلماتیک کشورمان را افزایش داده است.

موضع ایران در برابر تلاش جدید غرب برای فشار حداکثری بر تهران، دعوت به گفتگو و دیپلماسی است.

امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل روز پنجشنبه در نشست شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ گفت که تهران خواستار گفتگو و مذاکره است و البته یادآور شد:«می‌خواهم موضع خود را به صراحت و برای ثبت در رابطه با شرکت نماینده اوکراین در نشست امروز که در دستورکار منع اشاعه، به ویژه با تمرکز بر اجرای برجام برگزار می‌شود، اعلام کنیم. ما شدیداً به دعوت ریاست شورا برای یک کشور عضو که ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با موضوع دستور جلسه این جلسه ندارد، مخالفیم.»

خبرگزاری رویترز هفته گذشته مدعی شده بود انگلیس، فرانسه و آلمان قصد دارند تحریم‌های موشک‌های بالیستیک علیه ایران را که طبق مفاد توافق هسته‌ای برجام بایستی در ماه اکتبر منقضی شود، حفظ کنند.

مطابق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که حدود هشت سال پیش برای تأیید برجام صادر شد و محدودیت‌های اعمال‌شده این سازمان در خصوص فعالیت‌های مربوط به موشک‌هالی بالیستیک ایران براساس آن، اکتبر ۲۰۲۳ منقضی خواهند شد.

روسیه و چین تاکنون بارها با یادآوری تلاش دولت «دونالد ترامپ» برای فعالسازی ساز و کار موسوم به «اسنپ‌بک» از طرف‌های برجام، از غربی‌ها خواسته‌اند آن «نمایش مضحک» تکرار نشود.

منظور از مکانیسم اسنپ‌بک (ماشه) همان «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در توافق هسته‌ ای برجام است که در آنها مسائل مربوط به حل و فصل اختلاف میان طرف‌های برجام، در صورت بروز مناقشه مفصلاً شرح داده شده‌اند.

این دو بند از آنجا که رجوع به آنها می‌تواند به بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود به «مکانیسم ماشه» معروف شده‌اند. هر یک از طرف‌های گروه ۱+۴ در صورت متهم کردن ایران به نقض مفاد آن، می‌توانند از آن برای برگرداندن قطعنامه‌های تحریمی بین‌المللی استفاده کنند.

البته خبرگزاری رویترز در خبر هفته گذشته خود تصریح کرده بود رفتار کشورهای اروپایی به معنای آن خواهد بود که این کشورها قصد فعال کردن ساز و کار موسوم به «اسنپ‌ بک» را ندارند و تنها به دنبال حفظ تحریم‌های خود علیه برنامه موشکی ایران هستند.

کارشناسان می‌گویند هدف از این سیاست که از ابتدای اجرایی شدن برجام توسط کشورهای غربی پیگیری شده جلوگیری از نابودی توافق از یک سو و در عین حال مسدود کردن مسیرهای برخورداری تهران از مزایای آن، از سوی دیگر بوده است.

دولت دونالد ترامپ با آنکه در سال 2018 آمریکا را از برجام خارج کرده بود سال 2020 در نامه‌ای به سازمان ملل مدعی شد که به عنوان یکی از طرف‌های مشارکت‌کننده در این توافق مکانیسم موسوم به اسنپ‌بک را فعال کرده و تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازگردانده است.

به فاصله اندکی بعد از آن ادعا ۱۳عضو شورای امنیت مخالفت خود را با اقدام آمریکا اعلام کردند. تنها آمریکا و جمهوری دومینکین با فعال‌سازی این مکانیسم علیه ایران موافقت کردند.

با این حال بنظر می‌رسد اروپایی‌ها دوباره می‌خواهند با ابزار «مکانیسم ماشه»، بر کشورمان فشار وارد کنند. با این حال بعید است این اقدامات به تایید شورای امنیت برسد.

توصیه صاحبنظران بی‌طرف به اروپا این است که به‌جای تقابل با تهران، مسیر مذاکره را پیش برده و در دام تندروی‌های آمریکایی که باعث دوری ایران از غرب شده، نیفتند.